We zaten met alle beleidsmedewerkers weer aan de grote tafel om het veranderproces te bespreken. Er was weerstand en iedereen preekte voor eigen parochie. De belangen op tafel werden zo complex dat ik besloot om de lege stoel te introduceren.
“Ik vind het belangrijk dat we de stem van de inwoner in de discussie brengen. En omdat we geen inwoner van de straat kunnen plukken en ik wel graag tot besluitvorming wil komen introduceer ik de lege stoel.” “Deze stoel staat symbool voor de inwoner van deze gemeente en bij elke discussie die we vanaf nu gaan voeren stellen we onszelf de vraag wat zou degene op deze stoel hiervan vinden?”
Vanaf dat moment werd de besluitvorming concreter en meer weloverwogen. Soms werd met een half oog nog even naar die lege stoel gekeken en besloot diegene nog even na te denken over het antwoord. Die kleine actie had een enorm effect op de manier waarop de vergadering werd gevoerd. Ik gebruik dit voorbeeld nog wel eens om aan te tonen dat kleine acties een enorm effect kunnen hebben en uiteindelijk kunnen leiden tot grote veranderingen.
Het probleem met veranderprocessen is vaak dat er direct grootse dingen worden verwacht. Een inspirerende visie, grootse doelen, uitgebreide plannen. En dat heeft zeker nut om richting te geven. Het probleem zit vervolgens in de vertaalslag naar de werkvloer. Zij hebben vaak geen actieve taak gehad in de realisatie van die visie en de doelen, maar daar moet het wel worden uitgevoerd.
En de taal die vaak in die prachtige beleidsstukken wordt beschreven, is breed te interpreteren: “de client centraal stellen,” “we zetten in op eigenaarschap,” “we willen van de systemen naar de bedoeling” en ga zo maar door. Prachtige zinnen. Maar als daar niet het gesprek over wordt gevoerd in alle lagen van de organisatie dan is de betekenis van die woorden wat iedereen er aan geeft.
Als een verandering van onderaf wordt geïnitieerd dan wordt direct duidelijk wat de consequenties zijn, wat er nog moet gebeuren om het werkbaar te maken in de dagelijkse praktijk en waar de obstakels en problemen kunnen ontstaan. En dan kan een kleine actie zomaar leiden naar een grootste verandering. Ongeacht welke rol of functie je binnen de organisatie hebt.
Als je wilt leren hoe je dat kunt aanpakken lees dan mijn boek “de spreeuwenzwerm”, 7 lessen in veranderkracht en grijp de regie binnen de verandering.