De bril van de veranderaar
Ik weet nog goed hoe ik ooit een verandering probeerde door te voeren in een organisatie waar alles al jaren op dezelfde manier ging.
Vol goede moed, flip-overs vol post-its, inspirerende presentaties, een enthousiast team… Maar al na een paar weken had ik het idee dat ik vooral tegen een muur aan het praten was.
Weerstand, vermoeidheid, mensen die afhaken. Ik heb daar vaak genoeg gestaan, met mijn hoofd tegen die muur. Soms voelde het alsof ik de enige was die het nog zag zitten.
Maar ergens onderweg, tussen al die pogingen en teleurstellingen, begon ik iets te vermoeden. Misschien lag het niet aan de plannen, of aan de mensen. Misschien lag het wel aan de manier waarop we keken. Of eigenlijk: aan de bril waardoor we keken.
Het probleem: je ziet wat je gelooft
Wat mij opviel, is dat we allemaal onze eigen filters hebben.
Wat je waarneemt in een organisatie is nooit neutraal. Het is gekleurd door je eigen normen, waarden, herinneringen en emoties.
Ik betrapte mezelf er vaak op dat ik dacht: “Waarom zien ze niet wat ik zie? Het is toch overduidelijk dat dit anders moet?” Maar wat voor mij logisch was, voelde voor een ander misschien als een bedreiging, of als nóg een verandering bovenop een al overvolle agenda.
En dat is precies waar het vaak misgaat. We proberen anderen te overtuigen met argumenten, cijfers en mooie verhalen. Maar als je niet weet door welke bril de ander kijkt, praat je eigenlijk langs elkaar heen.
Je raakt niet de kern. En dan krijg je weerstand, heb je het gevoel dat je aan een dood paard trekt, of er alleen voor staat.
De kracht van radicaal anders waarnemen
Het inzicht kwam pas echt toen ik mezelf dwong om niet alleen met mijn hoofd, maar ook met mijn hart en buik te kijken.
Wat leeft er écht bij de mensen met wie ik werk? Waar zijn ze bang voor, waar hopen ze op, wat raakt hen? En – misschien nog belangrijker – wat zijn mijn eigen blinde vlekken?
Als voorbeeld een sessie met een team waar de sfeer om te snijden was. Iedereen zat op zijn eigen eilandje. In plaats van direct te sturen op oplossingen, stelde ik alleen maar vragen. “Wat zie jij gebeuren? Wat voel je erbij? Wat hoop je dat er verandert?”
Het was even stil. Ongemakkelijk stil zelfs. Maar langzaam kwamen de verhalen los. Niet alleen over werk, maar ook over teleurstellingen uit het verleden. En over verwachtingen en kleine successen die nooit waren gezien.
Toen gebeurde er iets bijzonders. Mensen begonnen niet alleen naar elkaar te luisteren, maar ook naar zichzelf. Er ontstond ruimte om te benoemen wat er écht speelde.
Geen standaardrondje “hoe gaat het”, maar een gesprek waarin hoofd, hart en buik allemaal mee mochten doen.
Van waarnemen naar invloed
Wat ik sindsdien steeds weer zie: als je leert waarnemen met al je zintuigen (en dus niet alleen wat je denkt te zien, maar ook wat je voelt en hoort) verandert je invloed.
Je hoeft niet meer te overtuigen, want je sluit aan bij wat er leeft.
Je bouwt draagvlak, niet door harder te duwen, maar door samen te ontdekken wat er nodig is. En ja, dat vraagt wat oefening. En het vraagt lef om je eigen filters te herkennen en soms even opzij te zetten. Om nieuwsgierig te blijven, ook als je het allemaal al honderd keer hebt gehoord.
Maar het levert zoveel op. Je merkt dat mensen zich gezien en gehoord voelen. Dat ze weer energie krijgen om mee te doen. Dat verandering niet langer iets is wat je “overkomt”, maar iets waar je samen vorm aan geeft.
Praktische stappen: zo begin je vandaag
Zit je weleens vast? Je team moe van alle veranderingen? Of dat je zelf niet meer weet hoe je het anders moet doen?
Tip: begin klein
Stel jezelf (en je collega’s) eens deze vragen:
- Wat neem ik waar in deze situatie, en wat zie ik misschien over het hoofd?
- Welke gevoelens spelen er bij mij, en durf ik die te delen?
- Hoe zou het zijn om het perspectief van de ander écht te onderzoeken, zonder oordeel?
En ja, dat is spannend. Het vraagt dat je jezelf toestaat om niet alles te weten, om te luisteren zonder direct te willen oplossen.
Maar geloof me: daar ligt de kiem voor echte verandering.
Het begin van echte vernieuwing
Duurzame verandering begint niet bij overtuigen, maar bij radicaal anders leren waarnemen. Met hoofd, hart én buik.
Wie het perspectief van zichzelf én de ander leert zien, luisteren en voelen, legt de basis voor invloed, draagvlak en vernieuwing die blijft.
Benieuwd hoe je dat in de praktijk brengt? Hier vind je een linkje naar het eerste hoofdstuk van mijn boek “De Spreeuwenzwerm”. Dat krijg je gratis. In het hoofdstuk deel ik nog veel meer inzichten, verhalen en praktische handvatten om samen beweging te creëren. Zelfs als het even tegenzit.
Ik gun je het lef om anders te kijken.
En ik ben benieuwd: wat zie jij als je door een andere bril naar je organisatie kijkt?