Waarom duurzame verandering begint bij anders leren waarnemen (en niet bij harder overtuigen)

Het moment dat ik het niet meer wist

Een maandagochtend. Overvolle vergaderzaal. Mijn hoofd vol plannen, mijn hart vol goede bedoelingen, maar mijn buik… die voelde vooral spanning.

We zaten midden in een verandertraject. Nieuwe koers, frisse energie, iedereen aan boord, althans: dat was het idee.

Maar terwijl ik mijn verhaal hield, zag ik het gebeuren. Armen over elkaar, blikken op oneindig, een diepe zucht hier en daar. En ineens wist ik het niet meer. Hoe krijg ik dit team mee? Waarom lukt het niet, ondanks al mijn overtuigingskracht?

Misschien heb je dat ook weleens gehad. Je hebt een helder doel, je weet dat het anders moet, maar je loopt vast in patronen die muurvast lijken te zitten.

Je probeert harder te duwen, nog beter uit te leggen, maar het voelt alsof je tegen een onzichtbare muur praat. En dat doet pijn. Je ziet wat er nodig is, maar je krijgt het niet voor elkaar.

De valkuil van harder praten en meer uitleggen

Jarenlang dacht ik dat verandering vooral een kwestie was van de juiste argumenten vinden. Als ik het maar goed genoeg uitlegde, als ik maar enthousiast genoeg was, dan zouden mensen vanzelf wel meegaan.

Maar de praktijk bleek weerbarstig. Hoe harder ik probeerde te overtuigen, hoe meer weerstand ik voelde. En hoe meer ik probeerde te sturen, hoe minder beweging er kwam.

Het was pas toen ik zelf even stilviel – letterlijk en figuurlijk – dat ik begon te zien wat er écht nodig was. Niet nóg een presentatie, niet nóg een inspiratiesessie. Maar iets veel fundamentelers: leren waarnemen. Met hoofd, hart én buik.

Wat ik leerde van een onverwachte stilte

Die bewuste ochtend bleef ik na afloop van de vergadering nog even zitten.

De ruimte was leeg en mijn hoofd tolde.

Ik dacht aan een collega die tijdens het overleg nauwelijks iets had gezegd, maar wel steeds met haar pen tikte.
Aan een ander die steeds naar buiten keek.
En aan mezelf: hoe ik zo gefocust was op mijn eigen verhaal, dat ik de signalen van de groep nauwelijks had opgepikt.

Het kwartje viel. Ik had vooral gekeken en geluisterd naar wat ik wílde zien en horen. Niet naar wat er werkelijk gebeurde.

Ik was zo druk met overtuigen, dat ik vergat te observeren. En vooral: te voelen. Wat leeft er écht? Welke signalen zijn er, ook al wil ik ze misschien liever niet zien? Waar schuurt het? Waar is ruimte?

Duurzame verandering begint bij anders leren waarnemen

Sindsdien ben ik anders gaan kijken. Ik ben gaan oefenen met actief schakelen tussen het detail en het grotere geheel.

Niet alleen letten op wat er letterlijk wordt gezegd, maar ook op wat er tussen de regels door gebeurt. Op lichaamstaal, op de sfeer in de ruimte, op mijn eigen gevoelens van ongemak of enthousiasme.

En vooral: ik ben mijn oordeel gaan uitstellen.

Niet meteen invullen wat ik denk dat er aan de hand is, maar nieuwsgierig blijven. Vragen stellen. Stiltes laten vallen.

Ja, klinkt simpel. Het vraagt echter enige oefening. Want we zijn zo gewend om snel te oordelen, direct te willen oplossen.

Maar juist door even te vertragen, ontstaat er ruimte. Voor andere perspectieven. Voor het verhaal van de ander. Voor het grotere plaatje én de kleine details.

Van waarnemen naar invloed en draagvlak

Wat ik heb gemerkt: als je echt leert waarnemen (met hoofd, hart en buik) verandert er iets fundamenteels.

Je ziet niet alleen je eigen perspectief, maar ook dat van de ander. Je voelt waar de energie zit, waar de weerstand vandaan komt. En je ontdekt patronen die je eerder niet zag.

Dat is het begin van echte invloed en draagvlak. Niet omdat je harder roept, maar omdat je samen onderzoekt wat er speelt. Omdat je ruimte maakt voor twijfel, voor ongemak, voor nieuwe ideeën. En omdat je samen kunt zoeken naar kleine stappen die wél werken.

Praktisch aan de slag: drie vragen voor elke veranderaar

Misschien vraag je je af: hoe doe ik dat dan, anders waarnemen? Dit zijn drie vragen die mij altijd helpen, zeker als ik merk dat ik vastloop:

  1. Wat zie ik écht gebeuren, los van mijn eigen aannames?
  2. Welke signalen of gevoelens vallen me op, bij mezelf en bij anderen?
  3. Kan ik mijn oordeel even uitstellen en nieuwsgierig blijven naar wat er nog meer mogelijk is?

Het zijn simpele vragen en ze openen vaak een hele nieuwe wereld. Ze helpen om niet alleen te kijken, maar ook te luisteren en te voelen.

Durf jij het experiment aan?

Veranderen begint niet bij harder werken of meer overtuigen, maar bij anders leren waarnemen.

Het vraagt lef om je eigen aannames los te laten en echt nieuwsgierig te zijn. Maar ik beloof je: het levert zoveel op. Meer verbinding, meer invloed, en uiteindelijk ook meer energie en plezier in het werk.

“Hoe breng ik dit dan in de praktijk?” Goed nieuws: hier vind je de link naar het eerste hoofdstuk van mijn boek “De Spreeuwenzwerm”. Je krijgt het gratis. Ik deel nog meer inzichten én praktische handvatten om patronen te doorbreken en samen duurzame verandering te realiseren.

Ik gun jou en je team het lef om anders te leren kijken. Want daar begint het echte verschil.

Privacyverklaring Cookieverklaring Algemene voorwaarden