Ik sta in Frankrijk in het toilet van een tankstation mijn handen te wassen. Voor mij zie ik een bord met drie gezichten: rood, groen en oranje. Daarmee ik kan aangeven hoe ik de hygiëne van de toilet heb ervaren. Naast mij legt de schoonmaker de laatste hand aan zijn ronde. Ineens schiet hij voor mij langs en drukt vol overgave op het groene gezichtje. Ik kijk hem enigszins verbaasd aan maar hij steekt vol vertrouwen allebei zijn duimen op en lacht mij toe. Ik begin te lachen en steek ook mijn duim op. Tsja, dat is ook een manier om waardering voor je inspanning te krijgen en te reflecteren hoe je het hebt gedaan.
Terwijl ik naar buiten loop mijmer ik nog even door. Veel van de mensen die ik begeleid kunnen ook wel wat van zijn zelfvertrouwen gebruiken. Ik kom redelijk veel perfectionisten tegen. En als voormalig perfectionist herken ik alle symptomen. Het heeft zijn goede kanten, want het zorgt ervoor dat je steeds naar beter streeft, maar het kan ook maar al te vaak doorslaan in te kritisch en teveel. En als ik een ding heb geleerd is dat de manier waarop je jezelf beoordeelt vele malen kritischer is dan wat anderen vinden. En dat is dan weer niet gezond.
Wanneer je dan ook nog te maken hebt met verantwoordelijkheid voor een veranderproces, waarbij het nooit helemaal loopt zoals je hebt gepland of waar je steeds met nieuwe obstakels te maken hebt dan is dat dus een recept voor ellende.
Ik leer mensen in mijn trainingen dat ze het vooral niet alleen hoeven te doen, dat het eigenaarschap voor het proces breder moet liggen. Niet alleen in de uitvoering, maar zeker ook bij het formuleren van het probleem, de oplossingen en hoe het verder uitgewerkt moet worden. Een spreeuwenzwerm dus, waarin iedereen gelijkwaardig verantwoordelijk is voor het resultaat. Het delen van die verantwoordelijkheid is vaak moeilijk, vooral omdat men zich zo betrokken en verantwoordelijk voelt: “ik heb tenslotte die rol/functie gekregen”. Het inzicht dat het dan ook een afhankelijkheid is die stopt zodra men weggaat en de verandering dus onvoldoende geborgd is in de teams kost soms even tijd. Zodra de ruimte wordt gegeven om het eigenaarschap te pakken gebeuren er vaak de mooiste dingen.
In mijn boek De Spreeuwenzwerm geef ik heel veel oefeningen en tips over hoe je dit kunt aanpakken.