“Het is een vreselijk mens! Ze luistert helemaal niet naar wat ik te zeggen heb en behandelt mij als een klein kind. Het is net alsof ik weer op de basisschool zit”. We hebben een gesprek over haar relatie met haar leidinggevende. Ze heeft het gevoel dat ze geen enkele ruimte krijgt om haar ideeën uit te werken en dat komt de beoogde verandering niet ten goede. Haar laatste opmerking triggert mij, dus daar vraag ik op door.
En dan volgt een heel verhaal over juffrouw Thea, die haar een heel jaar lang diep ongelukkig heeft gemaakt. Ze was een enthousiast kind, vol met verhalen en creatieve ideeën, maar juffrouw Thea was van de oude stempel en vond dat kinderen in de pas moesten lopen. Juffrouw Thea vond dat ze veel te druk was en de klas onrustig maakte. Met als gevolg dat ze heel wat keren in de hoek of op de gang werd gezet en op het laatst alleen nog maar stil, teruggetrokken en diep ongelukkig was.
Zo’n ervaring, vooral als dit op jonge leeftijd gebeurt, kan behoorlijk inhakken op je waarden en overtuigingen. Als een dergelijke ervaring in je leven op vergelijkbare manier vaker gebeurt dan kan er zelfs een patroon ontstaan. Wanneer je dan iemand tegenkomt die jou deze ervaring weer laat herbeleven, hoe klein ook, dan komt er direct emotie bij kijken.
Dat kan beperkt zijn tot irritatie, maar kan ook sterkere emoties als boosheid of verdriet oproepen. Of je trekt je juist terug en reageert helemaal niet meer. Het gevolg is dat je communicatie gedreven wordt door deze emotie en je juist gaat reageren zodat het gedrag bij de ander nog verder wordt versterkt.
Het is mogelijk om de overtuigingen die onder dit patroon liggen om te vormen in een coach-omgeving, maar het kan ook al helpen wanneer je beseft waar de emotie vandaan komt en je gesprekspartner kunt zien in de realiteit. Juffrouw Thea is tenslotte niet haar leidinggevende en ook haar leidinggevende heeft haar ervaringen en herinneringen die maken dat ze blijkbaar de behoefte voelt om zich op die manier te uiten. Daar nieuwsgierig naar kunnen blijven en waar mogelijk op aan kunnen sluiten, kan enorm helpen in de communicatie. Waar heeft zij behoefte aan?
Neem voorafgaand aan het gesprek even de tijd om je ogen te sluiten en te onderzoeken welke gedachten er opkomen. Focus vervolgens op wat je belangrijkste doel is binnen het gesprek: wat is voor jou belangrijk om te bereiken? En denk daarbij niet alleen aan de inhoud maar ook aan de relatie. Formuleer vervolgens ook een helder beeld van wat je níet wil. Waar mag geen geweld aan worden gedaan? Neem dit dan vervolgens mee het gesprek in.
En met mijn coachee is het ook goed gekomen. Bij het volgende gesprek met haar leidinggevende verdween juffrouw Thea al wat meer naar de achtergrond en kon ze al iets meer haar punten duidelijk maken en uiteindelijk hebben ze een effectieve werkrelatie gekregen.