Hoe werkt macht binnen communities?
Macht binnen communities. In mijn werk als adviseur komt het dagelijks naar voren. Want macht is niet alleen voorbehouden aan organisaties, maar komt binnen elk groepsproces voor. En ik moet zeggen, het is uitermate boeiend om te zien hoe mensen macht inzetten om hun wil op te leggen aan het groepsproces. En wellicht nóg boeiender is het om te zien hoe een groep hier vervolgens op reageert. Want soms werkt macht binnen communities wel, maar soms ook absoluut niet! In dit tweede deel van mijn reeks blogs over het vormen van communities wil ik de focus leggen op de positieve variant; hoe een community succesvol met macht omgaat.
‘Macht is nooit groter dan de hoeveelheid onmacht die zich ertegenover stelt.’
Als macht zou betekenen dat je je positie ten dienst stelt van het hogere doel van een community, dan zou het voor communities per definitie positief zijn. Helaas betekent macht echter doorgaans iets anders. Namelijk dat je je wil oplegt aan iemand anders, ongeacht wat die ander voor doel heeft. Macht is dan ook vaak een complicerende factor binnen het proces om tot een community te komen. Een macht waar goed mee omgesprongen moet worden, omdat hij binnen alle groepsprocessen voorkomt. Enerzijds omdat mensen nu eenmaal in de basis hiërarchisch ingesteld zijn en automatisch zoeken naar leiders, anderzijds omdat er soms grote belangen meespelen. Met andere woorden, het vermogen van een community om met macht om te gaan is bepalend voor zijn succes.
Is leiderschap überhaupt wel nodig?
Om in te gaan op die positieve omgang met macht, is het nodig om ons te focussen op leiderschap. Leiderschap waarbij sprake is van vertrouwen en de rol gegund wordt vanuit de groep. In communities waar dit gebeurt, is het inleveren van eigenbelang de prijs die je betaalt voor een leider en is er sprake van het vrijwillig verlenen van macht. Puur omdat die groep vindt dat de leider zijn positie verdient. Onlangs was ik bij een congres waar een interessante vraag op dit gebied gesteld werd: is leiderschap binnen communities eigenlijk wel nodig? Het antwoord van de spreker luidde dat dit mogelijk alleen nodig was bij de opstart van de groep. Volgens mij echter, is het antwoord genuanceerder.
Persoonlijk denk ik dat er wel degelijk leiderschap noodzakelijk is bij iedere vorm van groepsvorming. Maar ik denk óók dat dit bij een succesvolle community een rol is die iedereen kan vervullen, afhankelijk van de situatie, groei en doelen van de community. Binnen een succesvolle community gunnen de leden deze rol namelijk in principe aan iedereen. En wordt die rol dus ook wisselend opgepakt in verschillende vormen. Dat werkt bovendien, want mensen zijn sociale dieren. Iedereen wil waardering krijgen voor hetgeen hij of zij doet in het belang van de groep.
De functionele kracht van macht binnen communities.
Een community die gevormd wordt door individuen, die door een intrinsieke motivatie besloten hebben om een gemeenschappelijk doel na te streven, vormt meer een organisch geheel dan een community die ontstaat vanuit een hiërarchische positie. Een succesvolle community zorgt er namelijk voor dat de intrinsieke motivatie om het gemeenschappelijk doel te bereiken, steeds opnieuw gevoed wordt. Als vervolgens de leden waardering krijgen voor de rol die zij binnen de community vervullen en iedereen de kans krijgt om voor het voetlicht te komen, dan is macht niet langer negatief of gevaarlijk, maar ineens uiterst functioneel!
Vindt u de vorming van een succesvolle community een aansprekend thema, kijkt u dan regelmatig op mijn website www.bteken.nl